تأثیر چند عصاره گیاهی و حشره کش تیامتوکسام بر پارامتر های زیستی و بیوشیمیایی بالتوری سبز (chrysoperla carnea (stephens

یکی از دشمنان طبیعی مهم حشرات آفت بالتوری سبز، (chrysopidae: neuroptera) chrysoperla carnea (stephens) می باشد. در پژوهش حاضر اثرات جانبی عصاره های ریشه روناس (rubia tinctorum l.)، بذر شوید (aniethum graveolens l.) و بذر باریجه (ferula gummosa boiss.) و حشره کش تیامتوکسام روی فراسنجه های زیستی بالتوری سبز، به عنوان شکارگر معمولی پسیل پسته، agonoscena pistaciae، در دمای 2 ± 25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره روشنایی به تاریکی 8 : 16 ساعت بررسی شد. در این بررسی، لارو سن اول به روش برج پاشش تیمار شد. اثر عصاره ها و حشره کش تیامتوکسام روی طول دوره لارو سن اول، طول دوره پیش از بلوغ و طول دوره حشرات کامل معنی دار بود. حشره کش تیامتوکسام بیشترین مرگ و میر را در دوره لارو سن دوم و شفیرگی ایجاد کرد. نتایج نشان داد که عصاره ها نسبت به شاهد و حشره کش اثر مثبت روی مراحل رشدی پیش از بلوغ و گاهی اثر منفی روی مرحله بلوغ بالتوری سبز داشت. بنابراین اثر حشره کش در مراحل ابتدایی رشد بیشتر بود و با گذشت زمان اثر آن کاهش یافت. بنابراین عصاره ریشه روناس طول دوره های رشدی پیش از بلوغ را کاهش داده و تعداد تخم به ازای هر ماده را همچون شاهد نسبت به حشره کش و باریجه افزایش داد. پارامتر های جدول زندگی طبق جدول زندگی دو جنسی ویژه سن آنالیز شد. پارامترهای جمعیّت در تیمار لاروهای سن اول نشان داد که بین متغیر نرخ ناخالص تولید مثل (grr)، نرخ خالص تولید مثل (nrr یا r0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیّت (r)، نرخ متناهی افزایش جمعیّت (λ) و متوسط مدّت زمان یک نسل (t) به روز اختلاف معنی دار (01/0(p< وجود داشت. میانگین نرخ ناخالص تولید مثل از بیشترین تا کمترین مقدار به ترتیب در شوید، روناس، تیامتوکسام و باریجه مشاهده شد. مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیّت، نرخ متناهی افزایش جمعیّت در شوید بیشترین و در تیامتوکسام کمترین مقدار بود، لذا پس از شوید، عصار ی روناس دارای مصونیت بیشتری بودند در حالی که تیامتوکسام و باریجه اثر منفی بر پارامتر‎های جمعیّت داشتند. حشره کش تیامتوکسام و عصاره ریشه روناس در غلظت lc25 باعث مهار آنزیم استراز شده و در غلظت lc50 باعث افزایش فعّالیّت این آنزیم گردید. عصاره گیاهی بذر باریجه در غلظت lc50 روی آنزیم استراز اثر مهارکنندگی داشت.